| Wat is een cultuur(1)? maak hierbij een onderscheidt tussen materiële-(2) en immateriële(3) cultuur en leg uit wat een cultuurschok(4) is. | 1 = de wijzen van denken, de wijzen van handelen, de symbolen en de materiële objecten die in combinatie de levenswijze van een volk vormen.
2 = omvat door de leven van de samenleving ontwikkelde ideeën.
3 = verwijst naar materiële objecten gecreëerd door de leden van een samenleving.
4 = een gevoel van desoriëntatie als we met een ons onbekende levenswijze geconfronteerd worden. |
| Hoe kan een samenleving worden gedefinieerd? | als mensen die in een bepaald gebied leven en een bepaalde gemeenschappelijke cultuur hebben. |
| Wat is een symbool? En wat is taal? | een verschijnsel dat een bepaalde betekenis heeft die door mensen met dezelfde culturele achtergrond herkend word. symbolische betekenissen verschillen per groep.
taal vormt de kern van het symbolenstelsel en is een systeem van symbolen dat mensen in staat stelt om met elkaar te communiceren (= essentieel voor cultuuroverdracht). |
| Wat houdt de Sapir-Whortfthese in? | dat mensen de wereld anders zien en begrijpen door het culturele perspectief van de taal. |
| Wat is het verschil tussen waarden en overtuigingen? | waarden zijn cultureel gedefinieerde standaarden waarmee mensen bepalen wat wenselijk, goed en mooi is, en die als algemene richtlijnen voor het maatschappelijk leven fungeren (= abstract). ze liggen ten grondslag aan overtuigingen.
overtuigingen zijn specifieke uitspraken die mensen als waar aannemen (= concreet). |
| Welke tien waarden spelen volgens Williams een centrale rol in de westerse wereld? | 1. gelijke kansen
2. individuele prestaties en persoonlijke successen
3. materiële welstand
4. activiteit en werk
5. praktisch efficiënt
6. vooruitgang; optimisme
7. wetenschap
8. individuele rechten
9. vrijheid
10. superioriteitsgevoelens |
| Wat is het verschil tussen een belangenconflict (1) en een waardenconflict (2)? | 1 = een conflict waarbij twee strijdende partijen er beide belang bij hebben om eruit te komen (geen zero sum game).
2 = een conflict over diepgewortelde opvattingen, die wegens hun aard moeilijk met elkaar te verenigen zijn en waarvoor moeilijk één gemeenschappelijke taal te vinden is. |
| Wat zijn normen en mores? | normen zijn regels en verwachtingen waarmee een samenleving het gedrag van haar leden reguleert (= concreter dan waarden). normen zorgen voor sociale controle.
mores zijn normen die we in veel situaties kunnen waarnemen en een grote morele betekenis hebben. |
| Wat is sociale controle? | = pogingen van de samenleving om gedrag en gedachten van mensen te beïnvloeden. als er een toestand van anomie of normloosheid is, werkt dit mechanisme niet. |
| Wat zijn artefacten (materiële creaties)? | artefacten van een cultuur vormen een gedeeltelijke afspiegeling van onderliggende waarden. daarnaast vormen ze een weerspiegeling van het niveau dat de technologie in de samenleving heeft bereikt, ofwel de kennis die mensen gebruiken om hun bestaan in de buitenwereld vorm te geven. |
| Welke vier ontwikkelingsniveaus (van technologische veranderingen die zorgen voor culturele veranderingen) onderscheidt Lenski? | 1. Jagen en verzamelen (weinig specialisatie en ongelijkheid)
2. Tuinbouw en veehouderij (opkomst specialisatie, meer ongelijkheid)
3. Landbouw (toenemende specialisatie, opkomst basis verstedelijking, opkomst geld als ruilmiddel, samenleving individualistischer en onpersoonlijker, sociale ongelijkheid neemt toe)
4. Industrie (introductie stoomkracht > productiviteitsstijging en culturele veranderingen, individualisering > hogere levensstandaard/langere levensduur, intensivering individualisme/ vergroting persoonlijke vrijheid en ongelijkheid).
(5. postindustriële informatietechnologie (symbolische cultuur, belang interculturele skills)) |
| Wat is het verschil tussen de elitaire/hoge cultuur en de populaire/lage cultuur? | Elitaire cultuur wordt gezien als de culturele patronen die de elite van een samenleving onderscheidt van de rest van de samenleving.
populaire cultuur zijn de culturele patronen die wijdverbreid onder de leven van de samenleving voorkomen. |
| Wat wordt verstaan onder een subcultuur? | cultuurpatronen die en bepaald segment van de populatie van de samenleving afscheiden van de rest. ze kunnen zorgen voor een vorm van verscheidenheid, maar ook leiden tot spanningen en conflicten. |
| Wat stelt Elias over gedrag? | hij stelt dat veel vormen van gedrag, die als typerend voor onze westerse samenleving worden beschouwd, zijn beïnvloed door de ontwikkeling van de maatschappelijke verhoudingen, en dan vooral de machtsverhoudingen. |
| Wat zegt Bourdieu over cultureel kapitaal? | Hij stelde dat mensen bepaalde typen kapitaal nodig hebben om in een bepaald deel van de samenleving macht en invloed te verwerven. hierbij gaat het vooral om cultureel kapitaal (o.a. kennis, vaardigheden en opleiding) |
| Wat is multiculturalisme (1) en wat is eurocentrisme (2)? | 1 = een perspectief dat de culturele diversiteit in een samenleving onderkent en dat respect en een gelijke status voor alle culturele tradities nastreeft (vaak meeste aandacht aan meerderheidsstandpunt).
2 = heeft betrekking op het domineren van Europese cultuurpatronen.
1 veroorzaakt ook verdeeldheid, omdat het bepleit dat mensen zich uitsluitend met hun eigen categorie identificeren en niet met de natie in haar totaliteit > parallelle gemeenschappen en afname sociale cohesie |
| Wat wordt er bedoeld met tegencultuur (1), cultuur-integratieprincipe (2) en cultuurlag (3)? | 1. bevat cultuurpatronen die duidelijk in strijd zijn met de op grote schaal geaccepteerde cultuurpatronen in een samenleving.
2. de nauwe relaties tussen de verschillende elementen van een cultuursysteem.
3. het feit dat sommige elementen van een cultuur sneller veranderen dan andere elementen verstoort het functioneren van een cultuursysteem. |
| Wat is het verschil tussen etnocentrisme (1) en cultuurrelativisme (2)? | 1 = het beoordelen van een andere cultuur aan de hand van de normen van de eigen cultuur (noodzakelijk om emotionele band met eigen manier van leven te ontwikkelen; kan leiden tot misverstanden en conflicten).
2 = een cultuur aan de hand van haar eigen normen beoordelen (probleem kan zijn dat gedrag dat tot de cultuur behoort maar niet acceptabel is, niet kritisch beoordeeld wordt). |
| Hoe kijkt het structureel functionalisme naar cultuur? | als een complexe strategie om tegemoet te komen aan de behoeften van mensen. waarden vormen de kern van een cultuur (ontleend aan idealisme). andere cultuurkenmerken zorgen met uiteenlopende functies oor het bevorderen van het functioneren van de maatschappij.
kritiek: deze benadering gaat voorbij aan culturele diversiteit, omdat ze voornamelijk aandacht heeft voor de dominantie cultuurpatronen. |
| Hoe kijkt de conflictsociologie naar cultuur? | deze benadering vestigt de aandacht op de relatie tussen cultuur en ongelijkheid. elk cultuurkenmerk zal sommige leden ten goede komen en ten kosten gaan van anderen. cultuur wordt gevormd door het economische productiestelsel (komt uit materialisme). competitiedrang en materieel succes zijn belangrijke culturele waarden. |
| Wat is sociobiologie? | een theoretische benadering die bestudeert hoe de biologie van de mens het tot stand komen van cultuur beïnvloedt.
Darwin: levende organismen veranderen door natuurlijke selectie (=alle levende organismen planten zich voort); blauwdruk voor voortplanting is in de genen te vinden; een zekere willekeurige variatie in de genen geeft de mogelijk om in een bepaalde omgeving nieuwe levenspatronen uit te proberen. |
