| Wat is de anamnese en onderzoek bij haaruitval? | - trektest: langzaam 20 haren die bij elkaar staan, normaal laten er maar 4 los
- trichogram: 50 haren losgetrokken, als percentage anagene haren afwijkend is, dan is er een haaraandoening (85-90% is anageen) |
| Wat zijn de verschillende oorzaken van haaruitval? | - aanleg/erfelijkheid, verhoogde activiteit van type 2 5alpha-reductase enzyme. dit enzyme zet testosteron om in dihydrotestosteron en dit zorgt voor het haaruitval
- stressmomenten, dit zorgt ervoor dat veel anagene haren naar de katagene fase gaan en snel daarna zullen uitvallen
- auto-immuunaandoening, waarbij T-cellen zich richten tegen haarfollikels |
| Wat zijn verschillende behandelmogelijkheden van haaruitval? | - Monoxidil 2-5% lotion, vertraagt de progressie
- tinasteride/dutasteride: type 2 5alpha-reductase remmer
- haartransplantatie
- camouflagebehandelingen
- pruik
- corticosteroïden |
| Wat zijn verschillende haaruitval ziektes? | - verminderde aanmaak: aplasia cutis congenita, aangeboren hypotrichose
versterkte uitval:
- lokaal: alopecia areata, mycose, trichotollimanie, tractiealopecie (fysiologisch bij zuigelingen)
- gegeneraliseerd: alopecia androgenetica, telogeen effluvium, alopecia areata totalis, ouderdom
- belangrijk: met of zonder verlittekening, is er een aanwezige huidziekte? |
| Wat is alopecia androgenetica? | - erfelijke kaalheid
- vooral bij mannen haarlijn gaat achteruit tot complete kaalheid
- soms bij vrouwen worden kaler midden op het hoofd
- door invloed dihydrotestosteron worden de terminale haren vervangen door vellusharen die later geheel verdwijnen
- meest voorkomende vorm van haaruitval
- meer dan 80% ouder dan 70 mannen
- meer dan 25% ouder dan 70 vrouwen |
| Wat is alopecia areata? | - auto-immuunaandoening
- pleksgewijze soms diffuse haaruitval
- kan op elke leeftijd beginnen en is niet geslachtsgebonden
- aan de rand van de kale plekken vaak 'uitroeptekenharen'
- gelokaliseerd op het behaarde hoofd en op de baardstreek, ook wimpers en wenkbrauwen kunnen meegenomen zijn
- T-cellen richten zich tegen haarfollikels
- kan erfelijk zijn |
| Wat is telogeen effluvium? | - wordt acuut veroorzaakt door stress, medicamenten, koorts, zwangerschap, chemokuur
- chronisch: geneesmiddelen, eiwittekort, maligniteiten, ijzergebrek, interne ziekte
- snel optredend diffuus haarverlies
- veel haren gaan door stress van de anagene naar de katagene fase en zullen hierna snel uitvallen
- vaak trektest voor anamnese
- geen behandeling want haar zou na 3-6 maanden terug moeten komen, maar bij herhaaldelijke voorval wordt dit lastiger |
| Wat is trichotillomanie? | - het haar zelfstandig uittrekken ten gevolge van eventueel stress |
| Wat is de anamnese en onderzoek bij te veel haar? | - te veel haar op een plek
- te donker haar op een plek
- vrouw met haar volgens het mannelijk patroon |
| Wat zijn verschillende oorzaken van te veel haar? | - aanleg
- medicatie zoals monixidil, fenytoïne en cyclosporine, anti-epileptica
- overmatige androgene hormonen, vaak door de 5alpha-reductase die het hormoon dihydrotestosteron aanmaakt |
| Wat zijn de verschillende behandelmogelijkheden van te veel haar? | - ontharingscrème, scheren, epileren, elektrisch ontharen, laserbehandeling, harsbehandeling, bleken
- anticonceptiepil
- spiranolacton
- 5alpha-reductase remmers
- onderliggende problemen aanpakken |
| Welke verschillende vormen van te veel haar hebben we? | - hypertrichose
- hirsutisme |
| Wat zijn de verschillende haargroei fase en hoe lang duren deze op het behaarde hoofd? | - groeifase (anagene fase): 2-6 jaar, 85-90% op het behaarde hoofd
- overgangsfase (katagene fase): 2-3 weken 1% op het behaarde hoofd
- rustfase (telogene fase): 3 maanden
- verlies 50-200 haren per dag
- haar groeit sneller in de zomer |
| Welke vormen hypertrichose zijn er? | - gelokaliseerde hypertrichose
- gegeneraliseerde hypertrichose
- congenitale hypertrichose
- verworven hypertrichose |
| Welke soorten gelokaliseerde hypertrichose zijn er? | congenitaal of verworven:
- naevoide hypertrichose deze vormen hieronder
- midline: cave spina bifida: aan de stuit in de vorm van een open ruggetje
- congenitale naevus/tierfell naevus
- door hormoonzal
- naevus van Becker
- hairy elbow syndrome
- hair collar sign |
| Wat is het hairy elbows syndroom? | - hypertrichosis cubiti
- in 1970 beschreven
- ongeveer 26 gevallen
- soms kleine gestalte, korte nagels, korte neus
- spontane verbetering rond puberteit |
| Wat zijn gegeneraliseerde hypertrichose? | congenitaal en veworven:
- zeldzame syndromen
- fysiologische (Middellands Zeegebied)
- medicamenteus
- metabole stoornissen
- hirsutisme |
| Wat zijn kenmerken van het polycysteus-ovariumsyndroom? | - acne
- menstruatiestoornissen
- hirsutisme
- te veel androgene hormonen |
| Wat zijn differentiaal diagnose voor alopecia areata? | - lues (syfilis)
- telogeen effluvium
- trichotillomanie
- tinea capitis (schimmel)
- frontal fribrosing alopecia (menopauze) |
| Wat is haaruitval na een chemokuur en hoe kun je het voorkomen? | - ontstaat meestal 10-17 dagen na aanvang van chemotherapie en meeste haarverlies is na de eerste twee maanden
- uitval is nooit totaal in het begin en kan soms pleksgewijs zijn
- eerst vooral hoofdhaaruitval en daarna lichaamsbeharing
voorkomen:
- hoofdhuidkoeling
- temperatuur hoofdhuid 15-25 graden houden
- minder doorbloeding haarwortels, verlaagde stofwisseling |
| Wat is alopecia cicatricialis? | - congenitaal
- traumatisch zoals langdurige druk, brandwonden, artefact, radiotherapie
- infectieus
- in kader gegeneraliseerde dermatosen
- tumoren
- onbekende oorzaak
- onderzoek: huidbiopsie, woods lamp: schimmels
- kweek: bacterie, schimmels of elders afwijkingen |
| Wat zijn de endogene en exogene factoren die een rol spelen bij het verouderingsproces? | - intrinsiek: verkorting telomeren, invloed zuurstofradicalen, mutaties DNA, afname hormoonspiegel
- extrinsiek: roken, zon |
| Wat zijn de gevolgen van hormonale veranderingen voor de huid en adnexen? | - minder talgproductie, en zweetklieren dus drogere huid
- kwetsbare huid, dus gevoeliger voor infecties
- dunner worden van het haar en toename vellushaar
- dunner worden van botten
- herverdeling vet
- tragere nagelgroei, maar wel verdikking nagels |
| Wat zijn veel voorkomende huidproblemen bij ouderen? | - eczeem, vanwege droge huid
- infecties vanwege droge huid
- lentigo senilis
- verruca seborrhoïca
- actinische keratose
- melanoom
- pvc en bcc |
| Wat zijn telomeren? | - bij iedere deling rafelt het uiteinde van het DNA een stukje uit en uiteindelijke kan de cel niet meer delen en sterft.
- de lengte neemt bij mannen sneller af dan bij vrouwen, vrouwen worden gemiddeld vijf jaar ouder
- verkorting van telomeren kan worden bevordert door: roken, medicijnen slikken, veel alcohol drinken, veel in de zon zitten, te veel en te intensief sporten, stress, depressies en overgewicht |
| Wat is progeria? | - zeer zeldzame verouderingsziekte
- de gemiddelde levensverwachting van een kind met progeria is 12,6 jaar, zelden 20 jaar
- dood door hart- en vaatziekten
- 1 in Nederland |
| Wat is het syndroom van Werner? | - autosomaal recessief
- ontstaat in puberteit
- versnelde verkorting telomeren
- overlijden tussen 40-50 jaar
- vaataandoeningen en kanker
kenmerken:
- korte lichaamslengte en dunne armen en benen
- vergrijzing en verlies van haar, verharding huid en strakker worden, platvoeten, deformatie handen en voeten, grote romp in verhouding tot lichaamslengte, vaak puntneus, geen prepuberale groeispurt |
| Wat is hypomelanosis guttata idiopathica? | - hypomelanosis = te weinig pigment
- gutta = druppel
- idiopathica = oorzaak onbekend |
| Welke factoren spelen een rol bij het beschrijven van erytheem van de huid? | - is het wegdrukbaar? als je er met een diascopie op drukt verdwijnt de roodheid dan?
- allergie
- eczeem
- zonschade
- vaataandoening
- infectie |
| Benoem verschillende huidaandoeningen die erytheem geven in het gelaat | - acne
- rosacea
- eczeem
- actinische keratose
- sarcoidose
- lymfoom
- lupus erythematodes
- erysipelas |
