Gelegenheidstheorieën gaan er van uit dat de criminaliteit (mede) voortkomt uit een individuele (economische) keuze van personen. voorbeelden van dergelijke theorieën zijn...

- de gelegenheidstheorie (cohen&felson; cornish&clark) - de theorie van de markt van misdaad en beveiliging (van dijk) - de routine activiteiten theorie (RAT) (cohen&felson), die nadruk legt op: aanwezigheid van motivated offenders; aanwezigheid van suitable targets; afwezigheid van capable guardians.